هدف قرارداد هوشمند چيست؟ (Smart Contract)
تصور كنيد نياز داريد خانه‌اي را بفروشيد. اين كار بسيار زمانبر و نيازمند دوندگي است و مستلزم مستندات كافي، ارتباطات و همچنين سطح بالايي از ريسك‌هاي مختلف است. به همين دليل است كه اكثريت فروشندگان خانه تصميم مي‌گيرند يك نماينده املاك پيدا كنند، تا او تمام كارهاي دفتري و بازاريابي را به عهده بگيرد و به عنوان واسطه تا زمان بسته شدن قرارداد بر روند كار نظارت داشته باشد. در انتها نيز پس از بستن يك قرارداد موفق، نمايندگان فروشنده و خريدار درصدي از قيمت فروش را به عنوان كميسيون دريافت مي‌كنند. اين ميزان پول، يك ضرر مالي قابل توجه براي فروشنده به حساب مي‌آيد. با وجود شرايطي از اين دست، قراردادهاي هوشمند مي‌توانند بسيار كارآمدتر عمل كنند و منجر به انقلابي در صنعت شوند. شايد مهم‌تر از همه، بتوانند مسئله “اعتماد” را حل كنند. روند قراردادهاي هوشمند به اين شكل است كه مالكيت خانه تنها در صورت ارسال پول توافق‌شده در سيستم، به خريدار منتقل خواهد شد. به اين معنا كه هم پول و هم حق مالكيت در اين سيستم ذخيره مي‌شود و دقيقاً در يك زمان به طرفين قرارداد ارائه مي‌شوند. علاوه بر اين، اين تراكنش توسط صدها نفر ديگر نيز مشاهده و تأييد مي‌شود، در نتيجه تحويل بي‌عيب و نقص آن نيز تضمين شده است. از آنجايي كه ديگر مسئله “اعتماد” بين طرفين مطرح نيست، ديگر نيازي به واسطه هم نيست. تمام كارهايي كه يك نماينده املاك انجام مي‌دهد را مي‌توان از قبل در يك قرارداد هوشمند برنامه‌ريزي كرد و هر دو طرف قرارداد نيز مبلغ قابل‌توجهي را صرفه‌جويي خواهند كرد.
ايده قرارداد هوشمند از كجا مي‌آيد؟
اين ايده ابتدا در سال ۱۹۹۴ توسط Nick Szabo (نيك زابو)، متخصص رايانه و رمزنگاري، در سال ۱۹۹۴ مطرح شد. او اصول اصلي كار را تعريف كرد، اما در آن زمان محيط مناسبي براي تحقق ايده‌اش وجود نداشت. از زمان ظهور فناوري بلاك چين، تغييرات زيادي شكل گرفت و بيت كوين، پايه و اساس قرارداد هوشمند را بر بستر بلاك چين ايجاد كرد. اما با اين حال، ابزارهاي آن نمي‌توانستند پاسخگوي تمام اين نيازها باشند. پس از آن با ظهور اتريوم، قراردادهاي هوشمند براي عموم به اجرا درآمد و محرك انجام معاملات بيشتري شد.
قراردادهاي هوشمند چگونه كار مي‌كنند؟
قاعده كلي آن را مي‌توان با نحوه‌ي كار دستگاه‌هاي فروش توضيح داد. اين دستگاه‌ها فقط دستورالعمل‌هايي را كه به آنها داده مي‌شود، به طور خودكار اجرا مي‌كنند. شما بايد به مقدار مورد نياز وارد قرارداد هوشمند كنيد و سپس حق مالكيت خانه و ساير مجوزهاي لازم را در حساب خود دريافت كنيد. در ابتداي كار، دارايي ها و شرايط قرارداد كدگذاري مي‌شوند و بر روي بلاك يك بلاك چين قرار داده مي‌شوند. اين قرارداد چندين بار بين گره‌هاي پلتفرم توزيع و كپي مي‌شود و پس از اجراي آن، قرارداد مطابق با شرايط تعيين شده انجام مي‌شود. علاوه بر اين، اين برنامه به طور خودكار اجراي تعهدات را نيز بررسي مي‌كند.
براي ايجاد يك قرارداد هوشمند به چه نياز داريم؟
- موضوع قرارداد
اين برنامه بايد به كالا و خدمات تحت قرارداد براي قفل كردن و باز كردن خودكار آنها دسترسي داشته باشد.
- امضاهاي ديجيتال
همه شركت‌كنندگان با امضاي قرارداد از طريق كليدهاي خصوصي خود، توافقنامه را آغاز مي‌كنند.
- شرايط قرارداد
شرايط قرارداد هوشمند، به شكل يك رشته دقيق از عمليات تعريف مي‌شود و همه شركت‌كنندگان بايد اين شرايط را امضا كنند.
- پلتفرم غير متمركز
قرارداد هوشمند بر روي بلاك چين پلتفرم قرار مي‌گيرد و بين گره‌هاي اين پلتفرم نيز توزيع مي‌شود.
كاربرد قرارداد هوشمند در دنياي واقعي
قراردادهاي هوشمند مي‌توانند در زمينه‌هاي مختلف به كار برده شوند، براي مثال:
- رأي‌گيري
نتايج راي‌گيري را مي‌توان بر روي بلاك چين قرار داد و بين گره‌هاي شبكه توزيع كرد. همه اين داده‌ها به صورت رمزگذاري شده و ناشناس هستند درنتيجه امكان هرگونه دستكاري نيز از بين مي‌رود.
- لجستيك
به طور كلي زنجيره تأمين، بخش‌ها و لينك‌هاي مختلفي را در بر مي‌گيرد. هر لينك بايد تأييديه خود را از بخش قبلي دريافت كند تا مفاد قرارداد همكاريش قابل اجرا شود. اين كار بسيار زمانبر است و با اعمال قرارداد هوشمند مي‌توان در اين زمان صرفه جويي كرد و هر يك از شركت‌كنندگان نيز مي‌توانند پيشرفت كار را مشاهده كنند و كار خود را به موقع انجام دهند. قراردادهاي هوشمند، با ايجاد شفافيت در شرايط قرارداد، جلوگيري از كلاهبرداري را تضمين مي‌كنند و به علاوه با ادغام اينترنت اشيا نيز مي‌توان امكان رديابي محموله‌ها را نيز فراهم كرد. از كاربردهاي ديگر قراردادهاي هوشمند مي‌توان به حوزه‌هايي نظير مديريت، سيستم بانكي، بيمه، املاك و … اشاره كرد.
مزاياي استفاده از قرارداد هوشمند چيست؟
قراردادهاي هوشمند از تمامي مزاياي فناوري بلاك چين استفاده مي‌كنند، مانند:
- امنيت
قراردادهاي هوشمند رمزگذاري شده‌اند و بين گره‌ها در شبكه توزيع مي‌شوند. اين موضوع تضمين مي‌كند كه بدون اجازه شما، داده‌ها نه از بين مي‌روند و نه تغيير مي‌كنند.
- سرعت و صرفه‌جويي در زمان
اكثر فرايندها به صورت خودكار انجام مي‌شوند و در نتيجه بيشتر واسطه‌ها در اين ميان از بين مي‌روند.
- استاندارد سازي
امروزه طيف گسترده‌اي از انواع مختلف قراردادهاي هوشمند وجود دارند. شما مي‌توانيد يكي از آنها را انتخاب كنيد و با توجه به نياز خود آن را تغيير دهيد.
- استقلال
قراردادهاي هوشمند، نياز به واسطه را از بين مي‌برد و در اصل كنترل كامل توافقنامه را به شما مي‌دهد.
- اعتماد
هيچ كس نمي‌تواند اسناد شما را بدزدد و يا گم كند، زيرا آنها رمزگذاري شده‌اند و به طور ايمن در يك دفتر كل عمومي ذخيره شده‌اند. علاوه بر اين، لازم نيست به افرادي كه با آنها سر و كار داريد اعتماد كنيد و يا انتظار داشته باشيد كه آنها نيز به شما اعتماد كنند، زيرا سيستم قراردادهاي هوشمند مشكل “اعتماد” را به راحتي حل كرده است.
- صرفه‌جويي در هزينه‌ها
به لطف قراردادهاي هوشمند ديگر نيازي به دفترخانه‌هاي رسمي، مشاوران، نمايندگان املاك و بسياري از واسطه‌هاي ديگر نيست و با تمديد قرارداد، بسياري از هزينه‌هاي مربوط به خدمات آنها نيز حذف مي‌شود.
- كارايي
با استفاده از قراردادهاي هوشمند، در وقت‌تان هم صرفه‌جويي مي‌كنيد و ديگر نيازي به ثبت انبوهي از اسناد كاغذي، ارسال يا انتقال آنها به مكان‌هاي خاص نداريد. منبع
گوشي هوشمند(2)